El Hierro wil binnen vier tot acht jaar het eerste duurzame eiland ter wereld worden. Op dit moment is het op de goede weg.
El Hierro vestigde tussen 13 juli en 7 augustus 2019 opnieuw een energierecord: gedurende 24 opeenvolgende dagen werd de hele bevolking van het eiland uitsluitend van hernieuwbare energie voorzien, een wereldrecord voor eilandgebieden waarvan de energievoorziening meestal op fossiele brandstoffen is gebaseerd. Maar hier houden de duurzame ambities van het eiland niet op. El Hierro streeft ernaar om binnen een termijn van vier tot acht jaar 100% energetisch zelfvoorzienend te zijn, zoals voorzitter Alpidio Armas verklaarde.
De groene kruistocht van El Hierro begon in 1997, toen het op één na kleinste eiland van de Canarische Eilanden na La Graciosa en dat sinds 2000 UNESCO biosfeerreservaat is, een duurzaamheidsplan opstelde waarmee het ver vooruit liep op Europese en wereldwijde initiatieven: zelfvoorziening op energiegebied, een toeristisch model dat het grondgebied respecteert, biologische landbouw en een zero waste-beleid. In 2006 werd het plan in zijn geheel geëvalueerd en hieruit bleek dat in tien jaar aan 82% van de doelstellingen was voldaan.
Een van de belangrijkste pijlers van deze strategie was de bouw van de wind-waterkrachtcentrale van Gorona del Viento die werd geopend op 27 juni 2014 en voorziet in ongeveer 60% van de behoeften van het eiland. Het windmolenpark, eigendom van de Cabildo de El Hierro (het eilandbestuur), Endesa, ITC en de autonome regering van de Canarische Eilanden, kostte destijds 82 miljoen euro en werd aangelegd in een uitgegraven krater van een vulkaan (El Hierro is het eiland met de hoogste vulkanendichtheid op de Canarische Eilanden, met meer dan bovengrondse 500 vulkaankraters) waarin het bovenste waterreservoir werd gebouwd. De windturbines werden geïnstalleerd op de heuvels boven Valverde, de hoofdstad van het eiland, waar vrijwel altijd wind waait.
Dankzij Gorona had het eiland voor haar eigen energievoorziening in 2017, 6.017 ton diesel, wat overeenkomt met 40.000 vaten olie, minder nodig en is hiermee een wereldleider geworden in de ontwikkeling van hernieuwbare energie. Sinds 2015 is ook de uitstoot van broeikasgassen met 40.000 ton verminderd. Om het volgende doel te bereiken, volledige zelfvoorziening en duurzaamheid op energiegebied, wordt er al gewerkt aan de uitbreiding van de centrale, waarbij gebruik zal worden gemaakt van golfenergie (opgewekt uit de golfslagbeweging), fotovoltaïsche energie (middels de installatie van zonnepanelen) en batterijen waar de geproduceerde energie die niet wordt verbruikt in wordt opgeslagen.
“Het is onmogelijk om het streven naar duurzaamheid van El Hierro te begrijpen, dat vanuit de bewoners zelf komt, zonder de geschiedenis van de Canarische Eilanden te kennen. Lange tijd waren de inwoners gedwongen te emigreren, velen van hen naar Zuid-Amerika, en de bevolking werd uiteengedreven, wat heeft geleid tot een gehechtheid aan het grondgebied, een unaniem verlangen om het natuurlijke erfgoed te behouden", legt Gonzalo Piernavieja uit, directeur van de afdeling Onderzoek en Technologische Ontwikkeling van het ITC, het Technologisch Instituut van de Canarische Eilanden, een instituut dat zich al meer dan 20 jaar bezighoudt met het zoeken naar technologische oplossingen om de penetratie van hernieuwbare energiebronnen op de Canarische Eilanden te maximaliseren.
Piernavieja benadrukt ook dat de Canarische Eilanden in het algemeen en El Hierro in het bijzonder erin zijn geslaagd een referentie zijn worden op het gebied van duurzaamheid dankzij, paradoxaal genoeg, de bijzondere omstandigheden van het toeristische model. “De Canarische Eilanden beslaan een gebied met 2,2 miljoen inwoners dat jaarlijks zo'n 15 miljoen toeristen ontvangt, hoe is het mogelijk dat met zulke cijfers deze eilanden duurzaam kunnen zijn? Wel, heel eenvoudig. De Canarische Eilanden ontvangen toeristen gespreid over het jaar en kennen in de zomer niet die overvloed aan bezoekers zoals op de Balearen of andere eilandengroepen". Dit betekent dat de grotere eilanden erop voorbereid zijn om elke maand zo'n 300.000 toeristen te ontvangen, waardoor een duurzaamheidsbeleid kan worden opgezet, iets wat onmogelijk zou zijn als dit aantal zich zou concentreren in slechts een paar weken per jaar.
Duurzame mobiliteit
Gorona is niet het enige initiatief waarmee El Hierro zijn plaats als referentie op dit gebied consolideert. Het duurzaam mobiliteitsplan van El Hierro is een ambitieus project dat onder andere voorziet in het verbeteren van de frequentie en dekking van het openbaar vervoer, het verstrekken van informatie over routes en tarieven, het verbeteren van de toegankelijkheid voor ouderen, naar schatting ongeveer 30% van de gebruikers, evenals het opzetten van een pilot autodelen onder ambtenaren met als doel het gebruik van het eigen vervoer efficiënter te maken.
Andere aspecten die in dit initiatief aan bod komen, zijn de vermindering van het aantal taxivergunningen en de bevordering van openbaar vervoer en gedeelde taxi's om de belangrijkste toeristische en vrijetijdscentra te bereiken (wandelpaden, toeristische bezienswaardigheden, bezoekerscentra, stranden...). Het bevat ook een gedetailleerd plan om niet alleen het gebruik van elektrische minibussen in bepaalde delen van het eiland te bevorderen maar ook om het wagenpark te vernieuwen en te vervangen door elektrische voertuigen die gebruik maken van de energie die de wind-waterkrachtcentrale levert. De Cabildo (eilandbestuur) werkt momenteel bovendien aan een project om biodiesel te winnen uit gebruikte plantaardige oliën die op het eiland worden ingezameld.
Biologische landbouw
In januari 2010, een datum die samenvalt met de tiende verjaardag van het eiland als biosfeerreservaat, presenteerde de Cabildo (eilandbestuur) een document waarin ze beloofde om het eiland binnen acht jaar 100% biologisch en zelfvoorzienend te maken op het gebied van landbouw, veeteelt, visserij en voedselvoorziening. In feite is het eiland al tientallen jaren een referentie voor de biologische teelt van bepaalde gewassen, zoals bananen. Zonder dat alle doelstelling volledig zijn bereikt, is El Hierro op dit moment het eiland met het grootste biologisch landbouwareaal, met 53 geregistreerde exploitanten en 4.232 hectares (waaronder de graslanden van La Dehesa).
Het is ook sterk gericht op de permacultuur, een systeem van agrarisch, sociaal, politiek en economisch ontwerp gebaseerd op de patronen en kenmerken van het natuurlijke ecosysteem, en er lopen verschillende projecten op dit gebied. De school voor permacultuur PapaGaia is een van deze projecten en wil een ontmoetingsplaats zijn voor iedereen die geïnteresseerd is in duurzaam leven, agro-ecologie, ecofeminisme en kunst.
Duurzaam toerisme
De ongelooflijk mooie vulkaanlandschappen, de prachtige badzones, het aangename klimaat het hele jaar door en de charme die elke hoekje van dit kleine en vredige eiland ademt, maken El Hierro tot een unieke enclave in de wereld die elk jaar duizenden toeristen trekt. Bovendien komen duikers uit alle hoeken van de wereld naar El Hierro om te duiken in de Mar de Las Calmas, een van de drie zeereservaten op de Canarische Eilanden, en op andere spots langs de woeste kustlijn van het eiland, met helder water, kleurrijke zeeflora en een unieke en gevarieerde fauna met onder andere tandbaarzen, papegaaivissen, murenen, Atlantische trompetvissen, zeekreeften en zelfs duivelsroggen en walvishaaien.
